Được xếp đầu tiên trong ngũ giới – Tránh xa sát sinh là điều răn dạy đầu tiên trong đạo Phật để răn dạy Phật tử. Vậy việc sát sanh sẽ gây hậu quả gì, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

XIN THƯỜNG NIỆM "NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT"

1. Sát sinh là gì?

Sát sinh (hay còn gọi là sát sanh) là hành động gây kết thúc mạng sống của một chúng sanh khác. Trong quan niệm của đạo Phật, chúng sanh bao gồm cả con người và các loài vật khác, hơn nữa mọi sinh mạng đều bình đẳng. Trong cuộc sống hàng ngày, việc giết hại các loài động vật khác làm thức ăn cho con người được diễn ra vô cùng phổ biến, tuy nhiên, dưới góc nhìn của đạo Phật thì đây là một việc làm cấm kỵ, là một nghiệp ác và gây ra nhiều hậu quả hay nghiệp báo trong tương lai.

Sát sinh là một giới luật đứng đầu mà đạo Phật răn dạy các Phật tử không nên phạm phải

2. Các yếu tố đánh giá một hành động sát sinh

Theo quan điểm của Phật giáo, sẽ có 5 yếu tố để đánh giá được hành động sát sanh. Năm yếu tố đó là

2.1 Đối tượng

Mỗi đối tượng khác nhau, khi bị giết sẽ mang lại những tội nghiệt khác nhau. Tội nhẹ nhất của Sát sinh là Thâu – lan giá khi đối tượng không phải là con người ví dụ như là một loài quỷ.

Mức độ tội nặng tiếp theo khi đối tượng là động vật, và sau đó là con người. Đối với đối tượng là con người, thì ngay cả những hành vi cố ý tước đoạt mạng sống của người khác khi chưa thành hình (như khuyến khích hay bán thuốc cho người khác phá thai…) cũng được quy vào tội sát sinh.

Đối tượng nặng nhất của sát sinh là giết hại cha mẹ, các bậc A-la–hán hoặc các bậc Thánh khác. Khi mắc vào tội này sẽ bị đọa vào các cảnh giới đau khổ như địa ngục.

Hành động xúi giục hay bán thuốc phá thai cũng được tính là hành vi sát sinh

TÌM HIỂU THÊM: Luật Nhân Quả Là Gì? Nhân Quả Trong Giáo Lý Nhà Phật

2.2 Tác ý

Trong năm yếu tố đánh giá hành động sát sanh thì đây là yếu tố quan trọng nhất, vì đây là yếu tố thể hiện sự “dụng tâm” hay nói cách khác là ý thức cũng như mục đích của người thực hiện hành vi sát sanh. Nếu một người vô ý làm chết người, như một tài xế lái một chiếc xe đứt phanh sẽ khác hoàn toàn với việc một tài xế cố tình đâm một người nào đó gây thiệt mạng.

Xem thêm: Sát sinh là gì? Quả báo và cách hoá giải nghiệp sát sinh

2.3 Nhận thức

Đây là yếu tố xác định xem chủ thể hành vi sát sinh có đủ năng lực nhận thức không ( như người bị bệnh tâm thần) hoặc có nhận thức được loài mà mình đang hạ sát hay không.

2.4 Nỗ lực

Đây là yếu tố xuất phát từ ý chí muốn sát sinh thể hiện ra bằng hành động hoặc ngôn ngữ. Các cách có thể dẫn đến hành động chấm dứt sinh mạng của một chúng sinh, đó là:

• Chính tay chủ thể hạ sát.
• Xúi giục kẻ khác hạ sát.
• Các loại vũ khí như súng, đạn, dao.
• Dùng thủ đoạn để hạ sát người khác ( cạm bẫy, thuốc độc…).
• Dùng các yếu tố ma thuật hoặc huyền bí.

Cho dù sử dụng bất cứ thủ đoạn nào trong các cách trên, trực tiếp hay gián tiếp đều có thể quy vào tội sát sinh.

2.5 Kết quả

Khi có tác ý, nhận thức, nỗ lực cũng như xác định đối tượng sát sinh, kết quả của người đó có chết hay không, hay chỉ tổn hại đến sức khỏe cũng có thể phân định tội khác nhau.

3. Các cấp độ sát sanh

Như đã trình bày ở trên, việc luận tội hành vi sát sanh có liên quan trực tiếp đến nhiều yếu tố khác nhau nên việc sát sinh cũng dựa vào đó cũng sẽ có nhiều cấp độ khác nhau. Có thể chia sát sanh thành 5 cấp độ theo mức độ từ nhẹ đến nặng như sau:

1. Hành động không có tác ý, vô tình làm tổn hại đến các sinh vật nhỏ bé như côn trùng

Trong cuộc sống hành ngày, chúng sinh rất dễ vô tình phạm phải hành vi sát sinh đối với các loài côn trùng nhỏ. Thứ nhất là chúng nhỏ bé, chỉ khi nhìn gần hoặc nhìn kỹ thì mới rõ, thậm chí có một số loài còn khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Chính vì vậy việc vô tình giẫm đạp làm tổn hại đến sinh mạng của những sinh vật này được xếp vào cấp độ nhẹ nhất của Sát sinh.

Một hành động khác cũng được xếp vào cấp độ này là Sát sanh khi người thực hiện hành vi không điều khiển được tâm trí của mình (người bị bệnh tâm thần).

2. Một hành động bất thiện nhưng lại không rõ về đối tượng mà mình sát hại

Trường hợp này có cách một cách gọi khác là “ngộ sát”. Ví dụ như một gia đình có quá nhiều chuột đến quấy phá nên chủ nhà mới đánh bả chuột để hạn chế hiện tượng này. Tuy nhiên, lại có người vô tình ăn phải bả chuột dẫn đến mất mạng. Như vậy, chủ nhà có chủ ý ban đầu cũng là sát sinh, là một hành động bất thiện nhưng lại không có ý xác định đối tượng sát hại là con người. Những hành vi như này được xếp vào cấp độ thứ hai của hành vi sát sinh.

3. Biết rõ hành động ấy là ác, nhưng không kiềm chế được vì các tâm bất thiện khống chế

Gần đây xã hội nảy lên rất nhiều vụ án sát hại người khác do thù hằn, sân hận cá nhân. Thủ phạm khi bị bắt giữ đã khai nhận là chủ thể có ý thức được hành vi của mình là tội ác, là sai trái, nhưng trong một giây phút bốc đồng thì thù hận hoặc tình cảm đã che mờ mất lý trí, dẫn đến phát sinh hành động tội ác. Đây là cấp độ thứ ba của Sát sinh. Phần lớn những chủ thể của cấp độ này có tính định hướng được hành vi của mình, nhưng lại bị tính khí hay những tâm bất thiện khống chế trong một khoảnh khắc nào đó. Hạng người này vẫn ác, nhưng không được tính là quá nham hiểm hay nguy hiểm như hai cấp độ sau.

4. Một hành động bất thiện khi có tác ý, chủ thể biết rõ những gì đang làm và cũng nhận thức rõ được hành động ấy là bất thiện

Đây là cấp độ của các hành động bất thiện có đầy đủ tác ý cũng như nhận thức về đối tượng. Tuy nhiên, ở cấp độ này thì chủ thể vẫn nhận biết và ý thức được hành vi của mình là bất thiện. Sẽ có trường hợp nhờ nhận thức này mà xuất hiện những tâm niệm hối hận, từ đó có thể quay đầu sám hối.

5. Một hành động bất thiện có chủ ý, chủ thể ý thức được hành động của mình đang làm nhưng không nhận ra đó là một điều sai lầm

Đây là cấp độ cao nhất của hành vi sát sinh. Một người khi sát sinh nhưng vẫn không nhận ra được lỗi sai của mình mà vẫn nghĩ nó là đúng, không có tâm hồi hướng hay ân hận. Những người thực hiện hành vi này tự gieo nghiệp ác và sẽ phải chịu quả báo đau khổ triền miên về sau này.

Tất cả các chúng sinh hành nghề đồ tể đều không thể được hưởng tài sản do phải chịu quả báo nghèo hèn

4. Các yếu tố phạm giới “không sát sinh”

Là một giới được xếp đầu trong ngũ giới của đạo Phật, thường được gọi là “Không sát sinh”. Tuy nhiên, cách gọi đầy đủ nhất của giới này là “Cố ý tránh xa sự sát hại chúng sinh”. Trong thực tiễn đời sống, để hoàn toàn giữ vững được việc không sát sinh vô cùng khó khăn, ví dụ như những người làm nông, hay chính chúng ta cũng hay vô tình làm tổn hại đến mạng sống của các sinh vật nhỏ.

Trong đạo Phật có năm yếu tố xác định nên việc có phạm giới sát sinh hay không. Phải đủ 5 yếu tố này mới được tính là phạm giới, còn nếu không đủ thì chỉ được tính là khuyết giới. Năm yếu tố đó là:

1. Có tồn tại một sinh vật (người hoặc các loài động vật khác).
2. Sinh vật ấy còn sống.
3. Khởi tâm sát hại sinh vật kia.
4. Tìm mọi cách để sát hại sinh vật kia.
5. Sinh vật đó bị chết.

Về việc vô tình làm tổn hại sinh mạng các sinh mạng nhỏ bé, trong Kinh Tăng chi, Đức Phật cũng đã có đề cập đến. Nghiệp tốt chúng ta tạo thành giống như nước, còn nghiệp xấu giống như hạt muối. Nếu nước ít mà muối nhiều, bát nước sẽ mặn chát. Ngược lại nếu nghiệp tốt vô lượng mênh mông như nước sông mà chỉ có một nắm muối thì nắm muối kia cũng sẽ chẳng còn tác dụng hay tạo nên ảnh hưởng lớn. Chính vì vậy, mỗi người chúng ta sống ở đời phải tích đức hành thiện, ăn chay để tạo nên thật nhiều nghiệp tốt để có thể hóa giải được những nghiệp xấu mà chúng ta vô tình mắc phải.

Xem thêm kiến thức Phật giáo tại bchannel

Hành động sát sinh có chủ đích nhưng không nhận ra đó là sai lầm là cấp độ nặng nhất của hành vi sát sinh

5. Quả báo của hành vi sát sinh

Theo quan điểm của đạo Phật, mỗi hành động được tạo ra sẽ là một nhân sinh ra quả. Sát sinh là một nhân ác, nên quả của hành động này tạo ra cũng không hề tốt đẹp.

Mất đi sự nhân từ, bồi dưỡng sự sân hận

Nếu nói Sát sinh là một nhân của quả báo thì sự sân hận lại là một nhân của ba cõi Súc Sanh, Ngạ Quỷ và Địa Ngục. Người thực hiện hành vi sát sanh sẽ mất dần đi lòng nhân từ vốn có, thay vào đó là tăng sự sân hận. Như một người đồ tể thực hiện hành vì sát sinh quá nhiều, thời gian đầu hạ dao còn cảm thấy ghê tay, thương xót cho những loài vật bị giết, lâu dần sẽ không còn cảm giác, lòng nhân từ, trắc ẩn dần dần biến mất. Thay vào đó, sự sân hận tăng lên khi phải chịu áp lực từ lò mổ

Gây sự thù oán tích tụ

Mọi sinh mạng của chúng sanh đều bình đẳng và quý giá. Trước khi bị sát hại, phần lớn sẽ có những tiếng thét đau đớn, phẫn uất hoặc sự oán hận. Sự oán hận này đánh thẳng trực tiếp vào chủ thể thực hiện hành vi sát sinh. Tích tụ quá nhiều oán hận sẽ không thể nào hóa giải nghiệp nổi.

Chịu quả báo nghèo hèn

Đức Phật đã từng nói rằng Ngài chưa nhìn thấy một ai hành nghề đồ tể mà có thể được hưởng tài sản đó mà giàu sang được. Kiểm chứng lời Phật dạy, trong thực tiễn đời sống, những người chuyên hành nghề sát sanh như đồ tể, dù có giàu có ở thực tại thì rồi dần dần tài sản ấy cũng tiêu tán hết, tài sản tạo ra từ hành động sát sanh thì cũng không được hưởng.

Sự sống ở trên đời là vô cùng quý giá. Vì vậy, mỗi chúng sinh, hãy trân quý chính sinh mạng của bản thân mình cũng như sinh mạng của bất cứ sự sống nào khác, đừng nên thực hiện hành động sát sinh. Đây là tiền đề của một xã hội đầy tình thương, là ước muốn mọi chúng sinh thoát khổ của Đức Phật.

XIN THƯỜNG NIỆM "NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT"