Cõi trời là gì và tồn tại ở đâu? Cuộc sống ở cõi này như thế nào, có bao nhiêu cõi tất cả? Với bài viết dưới đây, Truyền hình An Viên sẽ cùng bạn tìm hiểu vấn đề trên.

XIN THƯỜNG NIỆM "NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT"

1. Cõi trời là gì?

Trong quan niệm của Phật giáo, cõi trời (Tiếng Phạn là Deva) là một trong 6 cõi luân hồi - nơi mà chúng sinh, những thực thể có ý thức, trí tuệ, cảm giác và sự sống sau khi mất đi sẽ tái sinh với một cuộc đời mới.

Cõi trời là cõi của hạnh phúc, nơi chúng sinh có nhiều quyền năng, uy lực, có thể sống rất lâu nhưng vẫn có luân hồi (không bất tử), có hiểu biết rất rộng, kiến thức uyên thâm nhưng không biết hết tất cả mọi thứ, có năng lực mạnh mẽ hơn so với con người nhưng sẽ có giới hạn cho những năng lực này.

Cõi trời là cõi hạnh phúc, nơi chư Thiên có quyền năng hơn người

Cũng theo quan điểm của đạo Phật, cõi trời là cõi tưởng, không thể nhìn thấy bằng mắt thường mà chỉ nhìn thấy được bằng đạo nhãn. Phàm những ai chịu khó tu tập, thân tâm thanh tịnh, giác ngộ cao mới có thể khai mở thiên nhãn để thấy được cõi này.

Ở cõi này mọi thứ rất tuyệt vời cho nên không ít chúng sinh quên đi việc tu tập, chỉ dựa vào “phước báo” ở tiền kiếp để hưởng phúc mà cõi trời vẫn có sự luân hồi, nhân quả cho nên khi hết phước họ sẽ tái sinh ở các cõi thấp hơn.

2. Có bao nhiêu cõi trời?

Trong thế giới quan của đạo Phật, cõi trời là khái niệm căn bản gồm có 33 tầng trời với 28 cõi trời trong 3 giới là Dục giới - Sắc giới - Vô sắc giới.

• Dục giới với 6 cõi.
• Sắc giới có 18 cõi.
• Vô sắc giới với 4 cõi.

Chúng sinh ở mỗi cõi này sẽ có quyền năng và mức độ khác nhau tùy thuộc vào nghiệp báo, phúc báo tích được ở tiền kiếp.

3. Các cõi trời trong Phật giáo 

Vậy theo Phật giáo, cõi trời được hiểu như thế nào? Phân chia cấp bậc ra sao, tìm hiểu ngay! 

3.1 6 cõi trời trong Dục giới

Đây là cõi thấp nhất bởi chúng thiên ở đây tuy được tái sinh ở cõi trời nhưng trong tâm vẫn còn tà dâm, dục vọng. 

• Cõi Tứ Thiên Vương

Tứ Thiên Vương hay còn gọi là Hộ Thế Tứ Vương - 4 ông Thiên Vương bảo hộ thế gian, cư ngụ tại lưng chừng núi Tu Di, mỗi Thiên Vương có 8 viên đại tướng giúp cai quản công việc và có 91 người con. Đây là cõi gần nhất với thế giới hiện hữu của chúng ta, các Thiên Vương có trách nhiệm xét xử thiện - ác của người chốn nhân gian.

Ở cõi Tứ Thiên Vương, thiên nhân có thọ mạng năm trăm năm, một ngày đêm ở cõi này tương ứng năm mươi năm ở nhân gian. 

Tứ đại Thiên Vương cai quản, xét xử Thiện - ác của người nhân gian 

• Cõi Đao Lợi Thiên – Tam Thập Tam Thiên (Tāvatimsa)

Rất nhiều người cho rằng, cõi Đao Lợi (trong tiếng Phạn) hay còn gọi là Tam Thập Tam ( 33 thiên sứ) theo dịch nghĩa tiếng Trung Hoa nằm ở tầng trời thứ 33. Điều này không đúng, cõi Đao Lợi nằm ở chính giữa đảnh Tu Di, nơi có địa thế đẹp, rộng tấm vạn do - tuần, cảnh quan tốt đẹp, thành trì được làm bằng 7 thứ báu.

Thiên chủ của cõi này là Đế Thích, dưới có 33 vị chư thiên được Đế Thích hướng dẫn làm việc thiện và được tục sinh tại cõi này, mỗi người cai quản 1 thiên sứ.

Bởi được sống ở cõi có quyền năng, đẹp đẽ nên Đế Thích vẫn còn dục tâm, Ngài còn kêu gọi chúng sinh hãy về sống tại cõi Đao Lợi mà không biết rằng chính vì chưa đoạn trừ dục tâm mà Ngài không thể chuyển cõi tái sinh. 

• Cõi Tu Diệm Ma (Yāma)

Yāma có nghĩa là diệt trừ, làm mất đi, tàn phá. Ở cõi trời này, mọi đau khổ, bi ai được loại bỏ, chỉ có hạnh phúc, vui sướng. Bởi nằm ở vị trí quá cao mà cõi này không được chiếu giọi bởi mặt trời hay mặt trăng, thiên nhân ở đây phân biệt ngày đêm bằng cách theo bông sen nở hiệp, sen nở là ngày, sen hiệp là ban đêm. 

Thọ mạng của thiên nhân cư ngụ ở đây là một ngàn năm tuổi, mỗi ngày đêm ở cõi Tu Diệm Ma tương đương với một trăm năm ở nhân thế. 

• Cõi Đâu Suất Đà (Tisuta)

Đây là cõi chỉ có vui sướng, thọ mạng của thiên nhân rất cao, lên tới 576.000.000 tuổi người. Theo tục truyền, vị Bồ Tát Di Lặc sống ở đây và chờ cơ hội được tái sinh làm người và trở thành Phật.

Cõi trời Đâu Suất Đà 

• Cõi Hóa Lạc Thiên (Nimmānarati)

Cõi trời lơ lửng như mây, rộng khoảng 320000 do tuần, ở đây sự vui sướng có tính biến hóa, chư thiên sống trong các lâu đài tự tạo ra, thọ mạng tới 2.304.000.000 tuổi người. 

Xem thêm: Cõi Ta Bà là gì?

• Cõi Tha Hóa Tự Tại (Paranimmitavasavatti)

Nơi cư ngụ của Thiên Ma, rộng khoảng 640000 do tuần, thọ mạng của thiên nhân ở cõi này là 9.216.000.000 tuổi người. Sự vui sướng ở cõi này do các cõi khác hóa hiện ra, đây cũng là cõi cao nhất của Dục giới. 

3.2 Mười tám cõi thuộc Sắc giới

Sắc giới (Rupadhatu) là cõi trung trong tam giới. Theo quan niệm của Phật giáo, đây là nơi sống của các vị Phạm Thiên - chư thiên có hình tướng và vật chất nhưng rất đẹp đẽ, vi tế. Các vị Phạm Thiên chỉ sống trong thiền định, không có tham dục, sân si. 

Sắc giới được chia thành 4 bậc tùy theo cấp độ cao - thấp của thiền định. 

Cõi sơ thiền

Trong cõi sơ thiền, các thiên nhân đã loại trừ được hết các ham muốn thế gian như hỉ - lộ - ái - ý nội tâm chỉ có sự thanh khiết, niềm vui, sự vui sướng. Cõi sơ thiền có 3 cõi trời:

• Cõi Phạm Chúng - Các vị trời tùy tùng của các vị Phạm Thiên
• Cõi Phạm phụ là cõi của các vị trời thân cận của các vị Phạm Thiên
• Cõi Đại Phạm là cõi của các vị Phạm Thiên có nhiều hạnh phúc, thọ mạng rất cao.

Có 4 cõi thiền định với 18 cõi trời 

Cõi nhị thiền

Ở cõi nhị thiền, tất cả các ý niệm thầm kín trong tâm của Phạm Thiên đã hoàn toàn biến mất, “khử dục, đoạn ái” do đó cõi này có rất nhiều ánh sáng. Có 3 cõi trời trong cõi Nhị Thiền bao gồm: Thiểu quang (các vị Phạm Thiên có chút ít ánh sáng), Vô lượng quang (các vị Phạm Thiên có ánh sáng vô cùng), Quang âm (các vị Phạm Thiên có ánh sáng rực rỡ). 

Cõi tam thiền
Ở cõi tam thiền, cả thân và tâm của các vị Phạm Thiên đều hoàn toàn giống nhau, tất cả mọi sự đều thanh tịnh. 

• Có hào quang nhỏ là cõi Thiểu tịnh.
• Có hào quang vô hạn là cõi Vô lượng tịnh.
• Cõi có hào quang không xao động là cõi Biến tịnh.

Cõi tứ thiền

Cõi tứ thiền là cõi cao nhất của Sắc giới, nơi đây chúng sinh sống trong cảnh giới thiền định sâu xa, tịnh tịch hoàn toàn tức là năm thức cảm giác và ngay cả ý thức cũng không còn hoàn động nữa. 

Cõi tứ thiền gồm 9 cõi: 

• Cõi vô vân - cảnh giới quang đãng.
• Cõi Phước sinh tức là cảnh giới trường cửu.
• Cõi Quảng quả, cõi các vị Phạm Thiên hưởng phước báo rộng lớn.
• Cõi hoàn toàn tinh khiết - Vô phiền.
• Cõi Vô nhiệt hoàn toàn thanh tịnh.
• Cõi Thiện kiến có cảnh giới đẹp đẽ.
• Cõi Thiện hiện, các vị Phạm Thiên hoàn toàn tự tại.
• Cõi Sắc cứu cánh, các vị Phạm Thiên đạt cảnh giới tối thượng.
• Cõi Vô tưởng, cõi cao nhất trong tứ Thiền - không còn tư tưởng.

Ảnh minh họa - Cõi trời vô vân

3.3 Vô Sắc giới (Arupa Dhatu) – Cảnh giới cao nhất trong tam giới

Vô Sắc giới là cảnh giới cao nhất trong tam giới theo quan niệm của Phật giáo, nơi đây không có sắc uẩn, không có vật chất, hình thể cho nên cũng không phân chia tướng nam nữ, không có dục vọng chỉ có thọ, tưởng, hành, thuần nghiệp thức trú trong các cảnh giới thiền định thâm diệu. 

Vô sắc giới cũng có nghĩa là cảnh giới vô hình, không có sắc pháp biểu hiện, chỉ có 4 bậc dựa trên phần dị thục sanh sai, bao gồm:

• Không vô biên xứ thiên

Ở cõi này chỉ thấy không gian vô biên, không nhìn thấy thân lượng chư Thiên vì đã đạt được và đang an trú trong trạng thái thiền định thâm diệu, có tuổi thọ 20.000 đại kiếp.

• Thức vô biên xứ thiên

Cõi trời này chỉ thấy có tâm thức vô biên, các chư thiên có tuổi thọ 40.000 đại kiếp.

Cõi vô sắc giới - Cảnh giới cao nhất trong tam giới 

• Vô sở hữu xứ thiên

Cõi trời này không còn có bất cứ một hiện tượng gì, các chư thiên có thọ mạng 60.000 đại kiếp, đã đạt được và an trú trong trạng thái thiền định hoàn toàn.

• Phi tưởng phi phi tưởng xứ thiên

Cõi trời này không có tri giác mà cũng không phải là không có tri giác, tính thức chẳng động, như hết chẳng hết. Đây là cảnh giới cao nhất, các chư thiên đang an trú trong trái thái thiền định thâm diệu sâu xa. Thọ mạng của các chư Thiên ở cõi này lên tới 84.000 đại kiếp.

Một lần nữa xin nhấn mạnh rằng, trong đạo Phật không có cõi nào là cõi âm, âm phủ, cái chết chỉ là tạm thời, sự sống là vĩnh hằng và được thể hiện qua các dạng sống khác nhau ở các cõi luân hồi từ thấp tới cao, tùy thuộc vào nghiệp phước tiền kiếp. Như vậy, để có thể đạt được cảnh giới cao nhất, ngay khi còn “sanh” hãy sống với cái Tâm thiện, làm nhiều việc phước để khi thác được tái sinh luân hồi ở cõi trời, cõi hạnh phúc! Xem thêm thông tin về Phật giáo tại bchannel.

XIN THƯỜNG NIỆM "NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT"